Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

agmina O

  • 1 agmina

    мед.сущ. бляшка

    Англо-русский медицинский словарь > agmina

  • 2 agmina peyeriana

    Универсальный англо-русский словарь > agmina peyeriana

  • 3 Agmina peyeri

    f.
    Agmen peyerianum.

    Spanish-English dictionary > Agmina peyeri

  • 4 disiectus

        Agmina disiecta per agros. Valer. Flac. Espars.
    \
        Disiecti milites. Pompeius ad L. Domitianum. Quand une armee est esparse et n'est point ensemble.
    \
        Tecta disiecta. Horat. Jectez par terre, Ruinez.

    Dictionarium latinogallicum > disiectus

  • 5 agmen

    agmĕn, ĭnis, n. [as if contr. from agimen, from ago; cf.: tegimen, tegmen, from tego].
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., a train, i. e. a collected multitude in motion or moving forwards; of things of any kind, but esp. (so most freq. in prose) of men or animals. —Of streams of water, motion, course, current: quod per amoenam urbem lent fluit agmine flumen, Enn. ap. Macr. S. 6, 4:

    inde super terras fluit agmine dulci,

    Lucr. 5, 272; cf. id. 6, 638; also,

    in imitation of Enn., Virg. and Val. Fl.: leni fluit agmine Thybris,

    Verg. A. 2, 782; cf. Val. Fl. 4, 721.—Of a train or succession of clouds:

    denso sunt agmine nubes,

    Lucr. 6, 100.—Of rain:

    immensum caelo venit agmen aquarum,

    body, mass, Verg. G. 1, 322 —Of atoms:

    agmine condenso naturam corporis explent,

    crowded into a compact mass, Lucr. 1, 607.—Of oars:

    agmine re morum ceieri,

    with quick plashing of oars, Verg. A. 5, 211.—Of a flock of birds: agmi ne magno. Corvorum. Verg. G. 1, 381.—Of a snake winding onwards:

    cum medii nexus extremaeque agmina caudae Solvuntur,

    Verg. G. 3, 424; cf. id. A. 2, 212.—Of clouds of dust following any thing in rapid motion, as men, animals, etc.:

    agmina cervi Pulverulenta,

    Verg. A. 4, 154.—And, as subst. concr., of birds turba Agminis aligeri, of the winged band, Verg A. 12, 249.—Of ants;

    frugilegas aspeximus agmine longo formi cas,

    Ov. M 7, 624; so id. ib. 7, 638.—Of the stars: diffugiunt stellae;

    quarum agmina cogit Lucifer,

    Ov. M. 2, 114; so id. ib. 11, 97 al.—Eap. of a company of persons, a multitude, troop, crowd, number, band:

    ut a Brundisic nsque Romam agmen perpetuum totius Italiae viderem,

    Cic. Pis. 22:

    magno senatorum agmine,

    Tac. H. 3, 55:

    ingens mulierum agmen,

    Liv. 2, 40:

    muliebre et miserabile agmen,

    Tac. A. 1, 40: numerosum agmen reorum, Plin Ep. 3, 9, and Tac. H. 4, 6: Eumenidum agmina, Verg A. 4, 469.—But particularly,
    B.
    The train, procession, march, progress of an army:

    de castris, de agminibus, etc., dicere,

    Cic. de Or. 1, 48, 210:

    ne miles gregarius in castris, neve in agmine servum aut jumentum haberet,

    Sall. J. 45, 2:

    pugnatum saepe directā acie, saepe in agminibus, saepe eruptionibus,

    Vell. 2, 47:

    effuso agmine abire,

    Liv. 44, 39:

    uno agmine victores cum victis in urbem irrupere,

    id. 2, 30;

    uno agmine persequentes,

    Vulg. Judith, 15, 4 al. —
    II.
    Transf., concr., an army, and properly considered as in motion, on the march (while exercitus is a disciplined army, and acies an army in battle-array) —As soon as the signal for marching was given, the Extraordinarii and the allies of the right wing, with their baggage, first put themselves in motion, then the legions, and last the allies of the left wing, with a part of the cavalry, which either rode behind the army, ad agmen claudendum or cogendum. to close the train, i. e. to keep it to gether or on the side in such an order (composito agmine, non itineri magis apto quam proelio) that it might be easily put into the line of battle, if the enemy ven tured to attack it; cf. Sall. J. 46, 6.—An army in close ranks was called agmen justum, Tac. H. 1, 68, or agmen pilatum, Serv. ad Verg. A. 12, 121—When there was no apprehension of the enemy, less care was taken for the protection of the army:

    agmine incauto, i. e. minus munito, ut inter pacatos, ducebat, sc. consul,

    Liv. 35, 4.—

    The order of march was, however, different, according to circumstances and the nature of the ground,

    Liv. 35, 4; 27, 28; and cf. Smith's Antiq.—Sometimes the army marched in the form of a square, agmen quadratum, with their baggage in the middle, so as to be in battle-array on meeting the enemy; hence agmen quadratum often means the same as acies triplex, an army formed in line of battle, only that the former indicates that they are on the march, and the latter that they are at rest.—Hence, like acies, with the epithet primum, the vanguard, Liv. 34, 28; Tac. Agr. 35:

    medium,

    the centre, Liv. 10, 41; Tac. H. 4, 22:

    extremum,

    Liv. 34, 28; Tac. H. 2, 100;

    or, novissimum,

    the rear, rearguard, Liv. 44, 33; so,

    extremi agminis,

    Vulg. Deut. 25, 18:

    ut inde agmine quadratc ad urbem accederet,

    marching in a square, Cic. Phil. 13, 8:

    pariter atque in conspectu hostium quadrato agmine incedere,

    Sall. J 100, 1; cf. id. ib. 46, 6, 7:

    Hannibal agmine quadrato amnem ingressus,

    Liv. 21, 5; se id. 31, 36; 37, 39:

    quadrato agmine velut in aciem irent,

    Curt. 5, 1, 19 al. —Sometimes, esp. in the poets in the plur., in gen. [p. 73] sense, = exercitus or copiae, an army, host, troops:

    huic tanto agmini dux defuit,

    Just. 12, 10:

    occidit Daci Cotisonis agmen,

    Hor. C. 3, 8, 18:

    agmina curru Proterit,

    Verg. A. 12, 329:

    barbarorum Claudius agmina diruit,

    Hor. C. 4, 14, 29; so id. S. 2, 1, 14; id. Epod. 17, 9; Ov. M. 3, 535; 5, 151, 161; 6, 423:

    Del agminum Israël,

    Vulg. 1 Reg. 17, 45:

    agmina ejus dispergam,

    ib. Ezech. 12, 14; 38, 6.—For military service, warfare:

    rudis agminum Sponsus,

    Hor. C. 3, 2, 9.—
    B.
    Trop.
    1.
    An army, troop, band, multitude:

    educenda dictio est ex hac domesticā exercitatione et umbratili medium in agmen, in pulverem, in clamorem, in castra, aciemque forensem,

    i. e. before the public, Cic. de Or. 1, 34, 157:

    e Brundisio usque Romam agmen perpetuum totius Italiae,

    an unbroken train, id. Pis. 22, 51:

    ingens mulierum agmen,

    Liv. 2, 40; 9, 17:

    agmina Eumenidum,

    Verg. A. 4, 469; 6, 572:

    agmina comitum,

    Ov. Tr. 14, 30:

    in angusto fidus comes agmine turbae,

    Tib. 1, 5, 63:

    numerosum agmen reorum,

    Plin. Ep. 3, 9:

    agmen occupationum,

    an army of, id. ib. 2, 8.—
    2.
    March, movement:

    agmina fati et volumina,

    Gell. 6, 2, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > agmen

  • 6 agmen

    agmen, minis, n. (v. ago; vgl. altind. ájman, ›Bahn, Zug‹), der Zug, sowohl die Bewegung, als die sich bewegende Menge od. Masse, I) im allg.: 1) lebender Wesen: a) von Menschen, der Zug, Trupp, die Schar, agmen perpetuum totius Italiae, Cic.: stipatus agmine patriciorum, Liv.: hominum turba mulierum puerorumque agminibus immixta, Liv.: magnus comitatus fuit regius cum amicorum tum satellitum turbā stipante; non minore agmine legati venerunt, Liv. – Eumenidum agmina, Verg.: agminibus comitum qui modo cinctus erat, Ov. – b) v. Tieren = der Zug, Schwarm, die Koppel (Hunde), Kette (Rebhühner), das Rudel (Hirsche), rapidum agmen, v. Jagdhunden, Ov.: agmen ferarum, Ov.: aligerum agmen, v. Schwänen, Verg.: frugilegas aspeximus agmine longo formicas, Ov.: graniferum agmen, v. Ameisen, Ov.; vgl. unten no. II, 2, d.

    2) v. Lebl.: a) vom Zug, Strom des Wassers, leni od. dulci fluit agmine flumen (Thybris u. dgl.), sanftwallenden Zuges, Enn., Lucr. u. Verg.: u. vom Regenstrom, immensum caelo venit agmen aquarum, ein endloses Heer von Gewässern, Verg. – b) von den Atomen, agmine condenso naturam corporis explent, in einen dichten Haufen gedrängt, Lucr. 1, 606. – c) von den Wolken, ubicumque magis denso sunt agmine nubes, wo die Wolken dichter sich häufen, Lucr. 6, 100. – d) vom »Zuge« der Ruder, agmine remorum celeri, mit raschem Ruderschlag, Verg. Aen. 5, 211. – e) vom »Zuge«, von der »Menge Gänge« der Speisen, coli tanto agmine mensas, Sil. 11, 284. – f) von der »Reihe« der Zähne, terna agmina adunci dentis, Stat. Theb. 5, 509. – g) von den »Windungen« der Schlange, extremae agmina caudae, Verg.: illi agmine certo (sicheren Zuges) Laocoonta petunt, Verg. – h) von den »Schwingungen« der Lanze, tremulo venit agmine cornus, Sil. 14, 442. – i) von einer in sich zusammenhängenden Menge, agmen vitis, ein Reisigbündelchen von Rebenholz, Cael. Aur. chron. 2, 13, 167. – k) übtr.: α) vom »Zuge« der Rede, crispum agmen orationis, Gell. 1, 4, 4. – β) des Schicksals, agmina fati et volumina, die unerforschlichen Wege des Sch., Gell. 6, 2, 5. – γ) v. der Menge der Geschäfte, tot nexibus, tot quasi catenis maius in dies occupationum agmen extenditur, dehnt sich der Zug (die Reihe) der G. aus, Plin. ep. 2, 8. § 3.

    II) als milit. t.t., der Heereszug, d.i. 1) abstr., der Zug, Marsch eines Heeres, der Heereszug, Marschzug, die Marschkolonne, ne miles gregarius in castris neve in agmine servum aut iumentum haberet, Sall.: citato agmine iter, Liv.: effuso agmine abire, Liv.: de exercitu, de castris, de agminibus dicere, Cic.: rudis agminum, der Märsche (poet. = des Kriegsdienstes), Hor. carm. 3, 2, 9.

    2) konkr.: a) der Heereszug, die Marschkolonne, der auf dem Marsche befindliche Heerhaufen, α) des Fußvolks, phalanx, agmen magis, quam acies, Liv.: magis agmina, quam acies in via concurrerunt, Liv. (s. Fabri Liv. 21, 57, 12 viele Beisp.): intentus miles, ut ordo agminis in aciem assisteret, sowie der Zug geordnet war, zur Schlacht auch anzutreten, Tac.: retro in agmen suorum infenso cessit hosti, Liv. – agmine, im Zuge, zugweise, agmine ingredi, agmine ire ad Urbem, Liv. – uno agmine abire, irrumpere in Urbem, Liv. - – agmine instructo, in gerüstetem Zuge, marschfertig, Liv.; ähnlich agmine facto, in geschlossenem Zuge, Verg.: tripertito agmine, in drei Heerhaufen (Marschkolonnen) geteilt, Tac. – agm. pilatum, Verg., od. iustum, Tac., ein in geschlossenen Reihen marschierendes Kriegsheer. – agmen confertum, ein dicht gedrängter, dicht geschlossener Heerhaufen, Sen. ad Marc. 16, 4 (vgl. unten no. d aus Verg. georg. 3, 369 sq.). – agm. quadratum, das in geordnetem Zuge (der nach allen vier Seiten hin sofort Front machen u. in Schlachtordnung treten konnte, mit dem Gepäck in der Mitte) marschierende Kriegsheer (so daß das ganze Heer gleichsam ein Parallelogramm bildete, also nie = bataillon carré); dah. oft agmine quadrato, »in geordnetem Zuge, in geschlossenen Gliedern, in Schlachtordnung, en ligne«, zB. incedere, ire, ingredi, Sall., Curt. u.a.: u. dav. munito agmine, in gedecktem Zuge, Sall.: u. im Ggstz. agmine incauto, ut inter pacatos, Liv. – agm. obliquum, in schiefer Schlachtordnung aus der Flanke marschierend, Curt.: agm. primum, der Vortrab, die Vorhut, Spitze (des Heeres auf dem Marsche), Caes.: agm. medium, die Mitte (das Zentrum), Caes.: agm. extremum od. novissimum, der Nachtrab, die Nachhut, Caes. u.a. – agmen ducere, den Zug, das Heer anführen, Cic. Tusc. 2, 35 (v. Marius): ducit Amazonidum agmina Penthesilea, Verg. Aen. 1, 490. – agmen claudere, den Zug schließen u. decken, Curt.: agmen claudere et novissimis praesidio esse, den Zug schließen und die Nachhut bilden, Caes. – agmen cogere, den Zug hinten zusammenhalten (so daß die einzelnen hübsch beim Zuge bleiben) und decken, primae legionariae cohortes ibant, levis armatura et equites agmen cogebant, Liv. (vgl. unten no. d aus Solin. 25, 4). – agmen constituere, mit dem Zuge Halt machen, Sall. u.a. (s. Drak. Liv. 27, 16, 11 Beisp. aus Liv.). – agmen carpere, s. carpo. – im Bilde, educenda deinde dictio est ex hac domestica exercitatione et umbratili medium in agmen (mitten in den Heereszug), in pulverem, in clamorem, in castra atque in aciem forensem, Cic.: ut nec duces simus nec agmen cogamus, weder die Ersten noch die Letzten seien, Cic.: velut in agmen et numerum, gleichs. den Zug zu schließen u. die Zahl voll zu machen, Tac. – β) der Reiter, agm. equitum, Liv.: agm. equestre, Ov. – b) vom Zug der Flotte (weil dem Zug des Landesheeres ähnlich), das Geschwader, Liv. 21, 27, 8 (wo navium agmen); 31, 13, 1; 33, 41, 9; 37, 29, 7 u. 8. – c) vom Zuge des Gepäckes impedimentorum, Tac. ann. 2, 5: omnium impedimentorum agmen cogere (vgl. vorher no. a, α), Hirt. b.G. 8, 8, 3: non minore agmine rerum captarum quam suo prae se acto, Liv. 34, 52, 2. – d) übtr., v. Zuge gleichs. ein Heer bildender Tiere, natu maximus (elephantus) ducit agmen, aetate proximus cogit sequentes (vgl. vorher no. a), Solin. 25, 4: conferto agmine cervi torpent mole novā, Verg. georg. 8, 369 sq. (vgl. vorher no. a aus Sen. ad Marc. 16, 4): e pastu decedens agmine magno corvorum exercitus, Verg.: v. Ameisen, it nigrum campis agmen; u. pars agmina cogunt (s. oben no. a), Verg.: apes agmine facto (in geschlossenem Zuge, s. oben no. a) ignavum fucos pecus a praesepibus arcent, Verg. – u.v. personif. lebl. Ggstdn., venti velut agmine facto, quā data porta, ruunt, Verg.: diffugiunt stellae, quarum agmina cogit Lucifer, Ov. – v. der Zeit, sic ordinandus est dies omnis, tamquam cogat agmen, der letzte sei (s. no. a), Sen. ep. 12, 7. – / agmen, f., Iord. Get. 7, 50.

    lateinisch-deutsches > agmen

  • 7 agmen

    agmen, minis, n. (v. ago; vgl. altind. ájman, ›Bahn, Zug‹), der Zug, sowohl die Bewegung, als die sich bewegende Menge od. Masse, I) im allg.: 1) lebender Wesen: a) von Menschen, der Zug, Trupp, die Schar, agmen perpetuum totius Italiae, Cic.: stipatus agmine patriciorum, Liv.: hominum turba mulierum puerorumque agminibus immixta, Liv.: magnus comitatus fuit regius cum amicorum tum satellitum turbā stipante; non minore agmine legati venerunt, Liv. – Eumenidum agmina, Verg.: agminibus comitum qui modo cinctus erat, Ov. – b) v. Tieren = der Zug, Schwarm, die Koppel (Hunde), Kette (Rebhühner), das Rudel (Hirsche), rapidum agmen, v. Jagdhunden, Ov.: agmen ferarum, Ov.: aligerum agmen, v. Schwänen, Verg.: frugilegas aspeximus agmine longo formicas, Ov.: graniferum agmen, v. Ameisen, Ov.; vgl. unten no. II, 2, d.
    2) v. Lebl.: a) vom Zug, Strom des Wassers, leni od. dulci fluit agmine flumen (Thybris u. dgl.), sanftwallenden Zuges, Enn., Lucr. u. Verg.: u. vom Regenstrom, immensum caelo venit agmen aquarum, ein endloses Heer von Gewässern, Verg. – b) von den Atomen, agmine condenso naturam corporis explent, in einen dichten Haufen gedrängt, Lucr. 1, 606. – c) von den Wolken, ubicumque magis denso sunt agmine nubes, wo die Wolken dichter sich häufen, Lucr.
    ————
    6, 100. – d) vom »Zuge« der Ruder, agmine remorum celeri, mit raschem Ruderschlag, Verg. Aen. 5, 211. – e) vom »Zuge«, von der »Menge Gänge« der Speisen, coli tanto agmine mensas, Sil. 11, 284. – f) von der »Reihe« der Zähne, terna agmina adunci dentis, Stat. Theb. 5, 509. – g) von den »Windungen« der Schlange, extremae agmina caudae, Verg.: illi agmine certo (sicheren Zuges) Laocoonta petunt, Verg. – h) von den »Schwingungen« der Lanze, tremulo venit agmine cornus, Sil. 14, 442. – i) von einer in sich zusammenhängenden Menge, agmen vitis, ein Reisigbündelchen von Rebenholz, Cael. Aur. chron. 2, 13, 167. – k) übtr.: α) vom »Zuge« der Rede, crispum agmen orationis, Gell. 1, 4, 4. – β) des Schicksals, agmina fati et volumina, die unerforschlichen Wege des Sch., Gell. 6, 2, 5. – γ) v. der Menge der Geschäfte, tot nexibus, tot quasi catenis maius in dies occupationum agmen extenditur, dehnt sich der Zug (die Reihe) der G. aus, Plin. ep. 2, 8. § 3.
    II) als milit. t.t., der Heereszug, d.i. 1) abstr., der Zug, Marsch eines Heeres, der Heereszug, Marschzug, die Marschkolonne, ne miles gregarius in castris neve in agmine servum aut iumentum haberet, Sall.: citato agmine iter, Liv.: effuso agmine abire, Liv.: de exercitu, de castris, de agminibus dicere, Cic.: rudis agminum, der Märsche (poet. = des Kriegsdienstes), Hor. carm. 3, 2, 9.
    ————
    2) konkr.: a) der Heereszug, die Marschkolonne, der auf dem Marsche befindliche Heerhaufen, α) des Fußvolks, phalanx, agmen magis, quam acies, Liv.: magis agmina, quam acies in via concurrerunt, Liv. (s. Fabri Liv. 21, 57, 12 viele Beisp.): intentus miles, ut ordo agminis in aciem assisteret, sowie der Zug geordnet war, zur Schlacht auch anzutreten, Tac.: retro in agmen suorum infenso cessit hosti, Liv. – agmine, im Zuge, zugweise, agmine ingredi, agmine ire ad Urbem, Liv. – uno agmine abire, irrumpere in Urbem, Liv. - – agmine instructo, in gerüstetem Zuge, marschfertig, Liv.; ähnlich agmine facto, in geschlossenem Zuge, Verg.: tripertito agmine, in drei Heerhaufen (Marschkolonnen) geteilt, Tac. – agm. pilatum, Verg., od. iustum, Tac., ein in geschlossenen Reihen marschierendes Kriegsheer. – agmen confertum, ein dicht gedrängter, dicht geschlossener Heerhaufen, Sen. ad Marc. 16, 4 (vgl. unten no. d aus Verg. georg. 3, 369 sq.). – agm. quadratum, das in geordnetem Zuge (der nach allen vier Seiten hin sofort Front machen u. in Schlachtordnung treten konnte, mit dem Gepäck in der Mitte) marschierende Kriegsheer (so daß das ganze Heer gleichsam ein Parallelogramm bildete, also nie = bataillon carré); dah. oft agmine quadrato, »in geordnetem Zuge, in geschlossenen Gliedern, in Schlachtordnung, en ligne«, zB. incedere, ire, ingredi, Sall.,
    ————
    Curt. u.a.: u. dav. munito agmine, in gedecktem Zuge, Sall.: u. im Ggstz. agmine incauto, ut inter pacatos, Liv. – agm. obliquum, in schiefer Schlachtordnung aus der Flanke marschierend, Curt.: agm. primum, der Vortrab, die Vorhut, Spitze (des Heeres auf dem Marsche), Caes.: agm. medium, die Mitte (das Zentrum), Caes.: agm. extremum od. novissimum, der Nachtrab, die Nachhut, Caes. u.a. – agmen ducere, den Zug, das Heer anführen, Cic. Tusc. 2, 35 (v. Marius): ducit Amazonidum agmina Penthesilea, Verg. Aen. 1, 490. – agmen claudere, den Zug schließen u. decken, Curt.: agmen claudere et novissimis praesidio esse, den Zug schließen und die Nachhut bilden, Caes. – agmen cogere, den Zug hinten zusammenhalten (so daß die einzelnen hübsch beim Zuge bleiben) und decken, primae legionariae cohortes ibant, levis armatura et equites agmen cogebant, Liv. (vgl. unten no. d aus Solin. 25, 4). – agmen constituere, mit dem Zuge Halt machen, Sall. u.a. (s. Drak. Liv. 27, 16, 11 Beisp. aus Liv.). – agmen carpere, s. carpo. – im Bilde, educenda deinde dictio est ex hac domestica exercitatione et umbratili medium in agmen (mitten in den Heereszug), in pulverem, in clamorem, in castra atque in aciem forensem, Cic.: ut nec duces simus nec agmen cogamus, weder die Ersten noch die Letzten seien, Cic.: velut in agmen et numerum, gleichs. den Zug zu
    ————
    schließen u. die Zahl voll zu machen, Tac. – β) der Reiter, agm. equitum, Liv.: agm. equestre, Ov. – b) vom Zug der Flotte (weil dem Zug des Landesheeres ähnlich), das Geschwader, Liv. 21, 27, 8 (wo navium agmen); 31, 13, 1; 33, 41, 9; 37, 29, 7 u. 8. – c) vom Zuge des Gepäckes impedimentorum, Tac. ann. 2, 5: omnium impedimentorum agmen cogere (vgl. vorher no. a, α), Hirt. b.G. 8, 8, 3: non minore agmine rerum captarum quam suo prae se acto, Liv. 34, 52, 2. – d) übtr., v. Zuge gleichs. ein Heer bildender Tiere, natu maximus (elephantus) ducit agmen, aetate proximus cogit sequentes (vgl. vorher no. a), Solin. 25, 4: conferto agmine cervi torpent mole novā, Verg. georg. 8, 369 sq. (vgl. vorher no. a aus Sen. ad Marc. 16, 4): e pastu decedens agmine magno corvorum exercitus, Verg.: v. Ameisen, it nigrum campis agmen; u. pars agmina cogunt (s. oben no. a), Verg.: apes agmine facto (in geschlossenem Zuge, s. oben no. a) ignavum fucos pecus a praesepibus arcent, Verg. – u.v. personif. lebl. Ggstdn., venti velut agmine facto, quā data porta, ruunt, Verg.: diffugiunt stellae, quarum agmina cogit Lucifer, Ov. – v. der Zeit, sic ordinandus est dies omnis, tamquam cogat agmen, der letzte sei (s. no. a), Sen. ep. 12, 7. – agmen, f., Iord. Get. 7, 50.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > agmen

  • 8 agmen

    agmĕn, ĭnis, n. [ago] [st2]1 [-] foule en mouvement, multitude en marche, multitude, foule, grande quantité. [st2]2 [-] troupe, troupeau, bande, meute. [st2]3 [-] cours, marche, mouvement. [st2]4 [-] colonne, file, rangée. [st2]5 [-] troupes en marche, armée en marche, armée. [st2]6 [-] marche d’une armée; qqf. combat.    - primum agmen: l’avant-garde.    - novissimum (extremum) agmen: l’arrière-garde.    - agmine citato: à pas accéléré, à marche forcée.    - quadrato agmine: en marche sur quatre colonnes (les bagages au centre), en bataillon carré, en ordre de bataille.    - tripartito agmine: en marche sur trois colonnes.    - claudere (cogere) agmen: fermer la marche.    - agmen constituere: arrêter les troupes, faire halte.    - agmine facto: en rangs serrés.    - conferto agmine cervi, Virg.: les cerfs en troupe serrée.    - terna agmina dentis, Stat.: triple rangée de dents.    - effuso agmine adventare, Liv. 44: approcher en bandes dispersées.    - effuso agmine abire, Liv.: s'en aller à la débandade.
    * * *
    agmĕn, ĭnis, n. [ago] [st2]1 [-] foule en mouvement, multitude en marche, multitude, foule, grande quantité. [st2]2 [-] troupe, troupeau, bande, meute. [st2]3 [-] cours, marche, mouvement. [st2]4 [-] colonne, file, rangée. [st2]5 [-] troupes en marche, armée en marche, armée. [st2]6 [-] marche d’une armée; qqf. combat.    - primum agmen: l’avant-garde.    - novissimum (extremum) agmen: l’arrière-garde.    - agmine citato: à pas accéléré, à marche forcée.    - quadrato agmine: en marche sur quatre colonnes (les bagages au centre), en bataillon carré, en ordre de bataille.    - tripartito agmine: en marche sur trois colonnes.    - claudere (cogere) agmen: fermer la marche.    - agmen constituere: arrêter les troupes, faire halte.    - agmine facto: en rangs serrés.    - conferto agmine cervi, Virg.: les cerfs en troupe serrée.    - terna agmina dentis, Stat.: triple rangée de dents.    - effuso agmine adventare, Liv. 44: approcher en bandes dispersées.    - effuso agmine abire, Liv.: s'en aller à la débandade.
    * * *
        Agmen, agminis, pen. corr. n. g. Une armee quand elle marche.
    \
        Agmen. Virgil. Impetuosité.
    \
        Agmen. Virgil. Mouvement.
    \
        Agmen. Liu. Compaignie et multitude, Troupe.
    \
        Aligerum agmen. Virgil. Multitude d'oiseaux.
    \
        Aquarum agmen. Virgil. Impetuosité d'eaues.
    \
        Celere agmen remorum. Virg. Agitation, ou remuement, ou impetuosite à avirons.
    \
        Citum agmen. Tacit. Marchant viste.
    \
        Clypeata agmina. Virgil. Garnis de boucliers.
    \
        Confertum agmen. Virg. Multitude espesse et serree.
    \
        Densum agmen. Virg. Compaignie de gents de cheval.
    \
        Ferrata agmina. Horat. Armez.
    \
        Incompositum. Liu. Qui marche sans ordre.
    \
        Molle. Tacit. Effeminé.
    \
        Palatia agmina. Sil. Qui vont errants par ci par là sans tenir ordre.
    \
        Perpetuum. Cic. Continu, Qui s'entretient.
    \
        Pilata agmina. Virg. Embastonnez de telle maniere de dards.
    \
        Puerile agmen. Virg. Assemblee d'enfants.
    \
        Quadratum agmen. Cic. Un squadron de gensdarmes.
    \
        Seruilia agmina. Lucan. Multitude de serfs.
    \
        Tardum agmen. Virg. Qui chemine lentement et pesamment.
    \
        Terrestre agmen. Lucan. Armee cheminant par terre.
    \
        Agere agmen. Virg. Mener, Conduire.
    \
        Carpitur agmen. Plin. iunior. Quand les ennemis prennent ou tuent quelcun de ceuls qui s'escartent, et ne sont en la grande troupe.
    \
        Cingi agminibus. Ouid. Estre environné.
    \
        Cogere agmen. Ouid. Liu. Estre derriere l'armee, et la faire serrer et tenir ensemble: à fin que nul ne s'escarte, ou soit surprins des ennemis, Mener la queue, Faire l'arrieregarde.
    \
        Metere agmen. Sil. Trencher, Tuer.
    \
        Tripartitum agmen. Tacit. Divisé en trois bandes.

    Dictionarium latinogallicum > agmen

  • 9 āgmen

        āgmen inis, n    [ago], that which is driven.— In gen., a multitude, throng, host, troop, crowd, number, band: perpetuum totius Italiae: ingens mulierum, L.: puerile, of boys, V.: Eumenidum agmina, V.: navium, a line of ships (for a breakwater), L.: graniferum, ants, O.: agmina cervi fugā glomerant, V.: (stellarum) agmina, O. — Esp., an army on the march, column: medium hostium, the centre, L.: novissimum hostium... nostrum primum, rear, van, Cs.: extremum, rear guard, Cs.: confertissimo agmine contendere, in close array, Cs.: certum agminis locum tenere, place in the column: transverso agmine, by a flank movement, L.: agmine tacito, i. e. without signals, L.: agmine quadrato accedere, in solid column: quadrato agmine incedere, in a square, S.—An army, host, troops (cf. exercitus, acies): instructo agmine, L.: agmina curru Proterit, V.: horrentia pilis, H.: coniurata undique pugnant Agmina, O.: venti, velut agmine facto, as if for battle, V.: agmen agens, the naval line of battle, V.: rudis agminum, i. e. in war, H. — A course, train, line, stream, succession: leni fluit agmine, V.: immensum aquarum, V.: agmine longo formicae, in a long line, O.: agmine remorum celeri, with a quick stroke of the oars, V.: extremae agmina caudae, movements, V.: agmine certo, in a straight line, V.—Of an army, a passage, progress, march: de castris, de agminibus... dicere: in agmine, on the march, S.: in agmine principes facti, to lead, S.: educenda dictio est medium in agmen, before the public.
    * * *
    stream; herd, flock, troop, crowd; marching army, column, line; procession

    Latin-English dictionary > āgmen

  • 10 agmen

    inis n. [ ago ]
    1) толпа (движущаяся), вереница (hominum, mulierum L); стая (aligerum, avium, ferarum O); рой (sc. apium V); сонм ( stellarum O)
    a. aquarum Vливень
    a. pulverulentum Vоблако пыли
    2) поход, переход, марш
    3) полчище, войсковая колонна, отряд (в дороге, во время перехода)
    a. primum Csавангард
    medium a. Csцентр колонны
    a. extremum или novissimum Csарьергард
    a. claudere Cs или cogere L — замыкать движение, быть в арьергарде
    nec duces esse nec a. cogere погов. C — не быть ни полководцами, ни арьергардными бойцами (т. е. не первыми, но и не последними)
    a. impedimentorum Hirtвойсковой обоз
    fugae simile a. L — движение (марш), близкое к бегству
    agmine certo V — уверенным движением, прямо, напрямик
    5) извилистое движение ( caudae V); изгиб, поворот ( remorum V); превратность ( agmina fati AG)
    7) поход, война ( Iliacum V)

    Латинско-русский словарь > agmen

  • 11 dido

    [st1]1 [-] dīdo (disdo), ĕre, dĭdi, dĭtum [dis + do]: - tr. - distribuer, répartir, répandre.    - inf. passif didier Plaut. Merc. 58; parf. disdidi Cato, Or. frg. 2.    - nec facile in venas cibus omnis diditur, Lucr. 2, 1136: les aliments ont peine à se distribuer dans toutes les veines.    - diditur per agmina rumor, Virg.: le bruit court de rang en rang.    - dide, disjice, Caecil. d. Cic. Cael. 37: prodigue, gaspille.    - fama didita terris, Virg. En. 8, 132, renommée répandue par toute la terre.    - didita per provincias fama parare iter ad Germanicos exercitus, Tac. An. 11, 1: le bruit se répandit à travers la province qu'il se préparait à rejoindre les armées de Germanicus.    - munia servis didere, Hor. S. 2, 2, 67: distribuer des tâches aux esclaves.    - diditur omnis in artus (cibus), Lucr.: tous les aliments se répandent dans les membres. [st1]2 [-] Dīdō, gén. Dīdūs ou Dīdōnis, f.: Didon (la célèbre fondatrice de Carthage, épouse de Sichée, soeur de Pygmalion; elle est appelée aussi Elissa).    - [gr]gr. Διδώ, οῦς.    - nom. Dīdō, Virg En. 1, 299; 340; 360 etc.; Ov. Am. 2, 18, 25; Ov. F. 3, 545; 640.    - gén. Dīdūs Cornutus d. Char. 127, 21; Dīdōnis, Just. 11, 10, 13; Aug. Conf. 1, 13; Macr. 4, 3, 6.    - dat. Dīdōni, Tert. Anim. 33; Dīdō, Macr. Sat. 5, 2, 14.    - abl. Dīdōne, Enn. d. Prisc. p. 685 P.; Serv. Virg. En. 1, 223.    - acc. Dīdō, Virg. En. 4, 383; Ov. H. 7, 7; 133; Dīdōnem, Treb. Pol. Trig. Tyr. 27, 1; August. Conf. 1, 13. - voir hors site Didon.
    * * *
    [st1]1 [-] dīdo (disdo), ĕre, dĭdi, dĭtum [dis + do]: - tr. - distribuer, répartir, répandre.    - inf. passif didier Plaut. Merc. 58; parf. disdidi Cato, Or. frg. 2.    - nec facile in venas cibus omnis diditur, Lucr. 2, 1136: les aliments ont peine à se distribuer dans toutes les veines.    - diditur per agmina rumor, Virg.: le bruit court de rang en rang.    - dide, disjice, Caecil. d. Cic. Cael. 37: prodigue, gaspille.    - fama didita terris, Virg. En. 8, 132, renommée répandue par toute la terre.    - didita per provincias fama parare iter ad Germanicos exercitus, Tac. An. 11, 1: le bruit se répandit à travers la province qu'il se préparait à rejoindre les armées de Germanicus.    - munia servis didere, Hor. S. 2, 2, 67: distribuer des tâches aux esclaves.    - diditur omnis in artus (cibus), Lucr.: tous les aliments se répandent dans les membres. [st1]2 [-] Dīdō, gén. Dīdūs ou Dīdōnis, f.: Didon (la célèbre fondatrice de Carthage, épouse de Sichée, soeur de Pygmalion; elle est appelée aussi Elissa).    - [gr]gr. Διδώ, οῦς.    - nom. Dīdō, Virg En. 1, 299; 340; 360 etc.; Ov. Am. 2, 18, 25; Ov. F. 3, 545; 640.    - gén. Dīdūs Cornutus d. Char. 127, 21; Dīdōnis, Just. 11, 10, 13; Aug. Conf. 1, 13; Macr. 4, 3, 6.    - dat. Dīdōni, Tert. Anim. 33; Dīdō, Macr. Sat. 5, 2, 14.    - abl. Dīdōne, Enn. d. Prisc. p. 685 P.; Serv. Virg. En. 1, 223.    - acc. Dīdō, Virg. En. 4, 383; Ov. H. 7, 7; 133; Dīdōnem, Treb. Pol. Trig. Tyr. 27, 1; August. Conf. 1, 13. - voir hors site Didon.
    * * *
        Dido, didis, dididi, diditum, pe. corr. didere. Horat. Diviser, Distribuer, Departir.

    Dictionarium latinogallicum > dido

  • 12 diruo

    dīruo, ĕre, rŭi, rutum [dis + ruo] - tr. - démolir, détruire, renverser, défaire.    - urbem diruere, Cic. Inv. 1, 73: détruire, démolir une ville. --- cf. Q. 1, 1, 25; Nep. Con. 4.    - dirutus homo: homme ruiné, qui a fait banqueroute.    - omnia Bacchanalia diruere, Liv. 39, 18: abolir les bacchanales.    - diruere agmina, Hor.: défaire des armées.
    * * *
    dīruo, ĕre, rŭi, rutum [dis + ruo] - tr. - démolir, détruire, renverser, défaire.    - urbem diruere, Cic. Inv. 1, 73: détruire, démolir une ville. --- cf. Q. 1, 1, 25; Nep. Con. 4.    - dirutus homo: homme ruiné, qui a fait banqueroute.    - omnia Bacchanalia diruere, Liv. 39, 18: abolir les bacchanales.    - diruere agmina, Hor.: défaire des armées.
    * * *
        Diruo, diruis, pen. corr. dirui, dirutum, pen. corr. diruere. Liu. Abbatre, Mettre par terre quelque edifice.

    Dictionarium latinogallicum > diruo

  • 13 murmur

    murmŭr, ŭris, n. [st2]1 [-] murmure, grondement, bruissement, bourdonnement, gazouillement. [st2]2 [-] son, bruit sourd, bruit rauque. [st2]3 [-] bruit confus, murmures, paroles inarticulées, voix confuses. [st2]4 [-] prière à voix basse.    - serpit per agmina murmur. Virg. En. 12.239: un bruit court dans les rangs de l'armée.    - tigridis murmura, Stat.: rauquements du tigre.    - dare murmur, Lucr. 6, 142: produire un grondement.    - murmur scarabaeorum, Plin.: bourdonnement des scarabées.    - magno misceri murmure pontum, Virg.: la mer est troublée par des murmures tumultueux.    - Aetnaei verticis murmur, Suet. Calig. 51: grondements de l'Etna.    - minax murmur cornuum, Hor. C. 2.1.17: le son menaçant des trompettes?    - murmur aurium, Plin. 28, 7, 21, § 75: bourdonnement des oreilles.    - murmura famae, Prop. 2, 5, 29: la rumeur publique.    - murmur vestrum contra Dominum, Vulg. Exod. 16, 7: vos murmrures contre Yahvé.
    * * *
    murmŭr, ŭris, n. [st2]1 [-] murmure, grondement, bruissement, bourdonnement, gazouillement. [st2]2 [-] son, bruit sourd, bruit rauque. [st2]3 [-] bruit confus, murmures, paroles inarticulées, voix confuses. [st2]4 [-] prière à voix basse.    - serpit per agmina murmur. Virg. En. 12.239: un bruit court dans les rangs de l'armée.    - tigridis murmura, Stat.: rauquements du tigre.    - dare murmur, Lucr. 6, 142: produire un grondement.    - murmur scarabaeorum, Plin.: bourdonnement des scarabées.    - magno misceri murmure pontum, Virg.: la mer est troublée par des murmures tumultueux.    - Aetnaei verticis murmur, Suet. Calig. 51: grondements de l'Etna.    - minax murmur cornuum, Hor. C. 2.1.17: le son menaçant des trompettes?    - murmur aurium, Plin. 28, 7, 21, § 75: bourdonnement des oreilles.    - murmura famae, Prop. 2, 5, 29: la rumeur publique.    - murmur vestrum contra Dominum, Vulg. Exod. 16, 7: vos murmrures contre Yahvé.
    * * *
        Murmur, murmuris, pen. cor. n. g. Quintil. Le doulx bruit que fait l'eaue coulant, et tout autre bruit, Murmure.
    \
        Ventosum. Virgil. Bruit de vents.
    \
        Minitans murmur caeli. Lucret. Le tonnoirre.
    \
        Rodere secum murmura. Pers. Murmurer en soymesme, Marmonner.

    Dictionarium latinogallicum > murmur

  • 14 seges

    sĕgĕs, ĕtis, f. [st1]1 [-] terre labourable, champ (ensemencé ou non), terre labourée.    - segetes subigunt aratris antequam serant, Cic.: ils donnent une façon à la terre avant de l'ensemencer.    - seges commoda Baccho, Virg.: terrain propre à la vigne.    - segetes occare, Hor. Ep. 2: herser le sol ensemencé.    - probae etsi in segetem sunt deteriorem datae fruges, Cic. Tusc. 2: même si de bons grains sont confiés à un champ assez mauvais. [st1]2 [-] blé sur pied; champ de blé, moisson.    - laetae segetes, Virg.: riches moissons.    - victum seges aegra negabat, Virg. En. 3: le blé malade refusait de fournir de la nourriture.    - ad praematuras segetum rapinas agmina conpulimus, Luc. 7: nous avons réduit ses troupes à ravager les moissons en herbes.    - in segetem spicas ferre, Ov.: porter des épis à la moisson (porter de l'eau à la rivière).    - antequam seges in articulum eat, Col. 2: avant que le jeune blé se soit noué.    - ibi tum seges farris dicitur fuisse matura messi, Liv. 2: il y avait là, dit-on, un champ de blé prêt pour la moisson.    - cum est matura seges, metendum, Varr.: quand la moisson est mûre, il faut moissonner. [st1]3 [-] ce qui pousse dans un champ: productions, fruits.    - segetem parare arboribus, Virg. G. 2: planter une pépinière.    - seges Indorum, Virg.: productions de l'Inde, aromates.    - seges lini, Virg. G. 1: la graine du lin. [st1]4 [-] moisson, grande quantité, abondance, foule serrée (comme des épis).    - seges virorum, Ov.: forêt de guerriers.    - seges telorum, Virg.: moisson de traits.    - voces segetis ahenae, Claud.: sons qui s'échappent d'une forêt de tuyaux (dans un orgue).    - seges osculatiōnis, Catul. 48: tous les baisers que nous cueillons. [st1]5 [-] récolte, rapport, résultat.    - seges ac materia gloriae, Cic. Mil. 13: occasion et source de gloire.    - stimulorum seges, Plaut. Aul.: grenier à coups de fouet.    - quae tamen inde seges, Juv. 7: et quelle est leur récompense?
    * * *
    sĕgĕs, ĕtis, f. [st1]1 [-] terre labourable, champ (ensemencé ou non), terre labourée.    - segetes subigunt aratris antequam serant, Cic.: ils donnent une façon à la terre avant de l'ensemencer.    - seges commoda Baccho, Virg.: terrain propre à la vigne.    - segetes occare, Hor. Ep. 2: herser le sol ensemencé.    - probae etsi in segetem sunt deteriorem datae fruges, Cic. Tusc. 2: même si de bons grains sont confiés à un champ assez mauvais. [st1]2 [-] blé sur pied; champ de blé, moisson.    - laetae segetes, Virg.: riches moissons.    - victum seges aegra negabat, Virg. En. 3: le blé malade refusait de fournir de la nourriture.    - ad praematuras segetum rapinas agmina conpulimus, Luc. 7: nous avons réduit ses troupes à ravager les moissons en herbes.    - in segetem spicas ferre, Ov.: porter des épis à la moisson (porter de l'eau à la rivière).    - antequam seges in articulum eat, Col. 2: avant que le jeune blé se soit noué.    - ibi tum seges farris dicitur fuisse matura messi, Liv. 2: il y avait là, dit-on, un champ de blé prêt pour la moisson.    - cum est matura seges, metendum, Varr.: quand la moisson est mûre, il faut moissonner. [st1]3 [-] ce qui pousse dans un champ: productions, fruits.    - segetem parare arboribus, Virg. G. 2: planter une pépinière.    - seges Indorum, Virg.: productions de l'Inde, aromates.    - seges lini, Virg. G. 1: la graine du lin. [st1]4 [-] moisson, grande quantité, abondance, foule serrée (comme des épis).    - seges virorum, Ov.: forêt de guerriers.    - seges telorum, Virg.: moisson de traits.    - voces segetis ahenae, Claud.: sons qui s'échappent d'une forêt de tuyaux (dans un orgue).    - seges osculatiōnis, Catul. 48: tous les baisers que nous cueillons. [st1]5 [-] récolte, rapport, résultat.    - seges ac materia gloriae, Cic. Mil. 13: occasion et source de gloire.    - stimulorum seges, Plaut. Aul.: grenier à coups de fouet.    - quae tamen inde seges, Juv. 7: et quelle est leur récompense?
    * * *
        Seges, segetis, pen. corr. f. g. Plin. Toute sorte de blé pendant par racine, et avant qu'estre moissonné, Blé debout, Dablee.
    \
        Picturata seges. Claud. Les piquants ou poinctes d'un porc espic, Les espines ou aguillons.
    \
        Cingenda est altis sepibus ista seges. Ouid. Ce champ de blé fault environner de hayes.
    \
        Herbae obducunt segetem. Virgil. Les herbes couvrent les bleds.
    \
        Hic segetes veniunt foelicius. Virg. Viennent et croissent mieulx.
    \
        Seges. Varro. Une terre labouree et semee.
    \
        Seges ac materia gloriae. Cic. Le lieu où je prens ma gloire.

    Dictionarium latinogallicum > seges

  • 15 socius

    [st1]1 [-] sŏcĭus, a, um:    - gén. plur. socium Virg. En. 5, 174; Liv. 21,17,2 ; 22, 27, 11, etc. a - associé, en commun.    - socium cum aliquo nomen habere, Ov. F. 1, 608: partager un nom avec qqn.    - mea consilia pacis socia fuerunt, Cic. Marc. 14: ma politique a fait cause commune avec la paix.    - nocte socia, Cic. Phil. 2, 45: avec la complicité de la nuit.    - socium templum, Ov.: temple commun à deux divinités. b - allié, auxiliaire.    - urbs socia, Liv. 27, 1, 6: ville alliée.    - regum sociorum auxilia, Cic. Fam. 15, 4, 3: les troupes auxiliaires fournies par les rois alliés.    - socia agmina, Virg.: troupes auxiliaires.    - socii navales, Liv. 21, 50: matelots, équipage de la flotte. c - conjugal, nuptial.    - socius lectus, Ov. A. A. 2, 377: lit conjugal.    - socios ad ignes convenire, Ov. M. 9, 797: se réunir près des torches nuptiales. [st1]2 [-] sŏcĭus, ĭi, m.: a - compagnon, associé.    - socius regni, Cic. Rep. 2 35: associé au trône.    - socius culpae, Cic. Att. 11, 14, 1: qui prend sa part d'une faute. --- cf. Cic. Fam. 13, 71; Rep. 2, 14.    - socius alicui rei, Virg. En. 5, 712: associé à qqch.    - poét. socius generis ou sanguinis, Ov. M. 3, 259 ; Tr. 4, 5, 29: ayant en commun la race, le sang (parent).    - socius tori, Ov. M. 14, 678: époux. b - associé [dans une affaire commerciale], collaborateur.    - Cic. Verr. 3, 50 ; Amer. 116.    - socii, Cic. Br. 86: membres d'une société fermière, publicains. --- cf. Cic. Fam. 13, 9, 3.    - pro socio damnari, Cic. Fl. 43: être condamné pour fraude envers un associé. c - allié.    - socii et Latini, Cic. Lael. 12: les alliés et les Latins.    - socii et nomen Latinum, Sall. J. 39, 2: les alliés et les villes de nom latin.    - fides sociūm (= sociorum), Liv.: la fidélité des alliés.    - socius haereditatis, Plin.-jn.: cohéritier.    - socius sanguinis, Ov.: parent.    - socia, ae, f.: - [abcl]a - compagne. - [abcl]b - épouse.
    * * *
    [st1]1 [-] sŏcĭus, a, um:    - gén. plur. socium Virg. En. 5, 174; Liv. 21,17,2 ; 22, 27, 11, etc. a - associé, en commun.    - socium cum aliquo nomen habere, Ov. F. 1, 608: partager un nom avec qqn.    - mea consilia pacis socia fuerunt, Cic. Marc. 14: ma politique a fait cause commune avec la paix.    - nocte socia, Cic. Phil. 2, 45: avec la complicité de la nuit.    - socium templum, Ov.: temple commun à deux divinités. b - allié, auxiliaire.    - urbs socia, Liv. 27, 1, 6: ville alliée.    - regum sociorum auxilia, Cic. Fam. 15, 4, 3: les troupes auxiliaires fournies par les rois alliés.    - socia agmina, Virg.: troupes auxiliaires.    - socii navales, Liv. 21, 50: matelots, équipage de la flotte. c - conjugal, nuptial.    - socius lectus, Ov. A. A. 2, 377: lit conjugal.    - socios ad ignes convenire, Ov. M. 9, 797: se réunir près des torches nuptiales. [st1]2 [-] sŏcĭus, ĭi, m.: a - compagnon, associé.    - socius regni, Cic. Rep. 2 35: associé au trône.    - socius culpae, Cic. Att. 11, 14, 1: qui prend sa part d'une faute. --- cf. Cic. Fam. 13, 71; Rep. 2, 14.    - socius alicui rei, Virg. En. 5, 712: associé à qqch.    - poét. socius generis ou sanguinis, Ov. M. 3, 259 ; Tr. 4, 5, 29: ayant en commun la race, le sang (parent).    - socius tori, Ov. M. 14, 678: époux. b - associé [dans une affaire commerciale], collaborateur.    - Cic. Verr. 3, 50 ; Amer. 116.    - socii, Cic. Br. 86: membres d'une société fermière, publicains. --- cf. Cic. Fam. 13, 9, 3.    - pro socio damnari, Cic. Fl. 43: être condamné pour fraude envers un associé. c - allié.    - socii et Latini, Cic. Lael. 12: les alliés et les Latins.    - socii et nomen Latinum, Sall. J. 39, 2: les alliés et les villes de nom latin.    - fides sociūm (= sociorum), Liv.: la fidélité des alliés.    - socius haereditatis, Plin.-jn.: cohéritier.    - socius sanguinis, Ov.: parent.    - socia, ae, f.: - [abcl]a - compagne. - [abcl]b - épouse.
    * * *
    I.
        Socius, socii. Cic. Compaignon en touts labeurs et peines.
    \
        Socii populi Romani. Cic. Les alliez du peuple Romain, et compaignons.
    \
        Iugales socii. Sil. Chevauls qui tirent ensemble.
    \
        Consiliorum socius. Cic. A qui on communique ses conseils.
    \
        Doloris et periculorum socius. Plin. Participant de mes doleurs et perils.
    \
        Omnium itinerum, nauigationum, laborum, periculorum meorum socius. Cic. Qui m'a tenu compaignie par tout où j'ay esté, et en touts mes dangers.
    \
        Flagitiorum et rapinarum socius. Cic. Complice, Consors.
    \
        Operum socii. Horat. Compaignons de besongne.
    \
        Regni socii. Lucan. Qui regnent ensemble.
    \
        Addere se socium alicui. Virgil. S'accompaigner avec aucun, S'associer avec luy.
    \
        Adhibere aliquem socium sibi. Virg. Le prendre à compaignon, L'associer avec soy.
    \
        Inferre se socium. Virg. Se mettre en la compaignie.
    II.
        Arma socia ferebat auxilio. Sil. Le secouroit de ses gents de guerre, et se joignoit avec luy.
    \
        Dii maris exceptum socio dignantur honore. Ouid. Le receurent en leur compaignie et divinité, Le receurent à estre dieu marin comme eulx.
    \
        Linguae sociae commercia. Ouid. Collocution de gents qui parlent un mesme language.
    \
        Nox socia. Cic. Aidant à faire quelque cas.
    \
        Nox socia. Stat. En laquelle le mari et la femme sont couchez ensemble.
    \
        Sanguis socius. Ouid. Le sang de noz parents.
    \
        Sermo socius. Ouid. Pourparlement, Devis, Collocution.

    Dictionarium latinogallicum > socius

  • 16 trabeatus

    trabeātus, a, um vêtu de la trabée.    - trabeata agmina, Stat.: l'ordre équestre.    - trabeata domus, Claud.: maison consulaire.    - trabeata (s.-ent. fabula): comédie dont les personnages étaient des chevaliers.
    * * *
    trabeātus, a, um vêtu de la trabée.    - trabeata agmina, Stat.: l'ordre équestre.    - trabeata domus, Claud.: maison consulaire.    - trabeata (s.-ent. fabula): comédie dont les personnages étaient des chevaliers.
    * * *
        Trabeatus, pen. prod. Adiectiuum. Ouid. Vestu d'un tel habit.

    Dictionarium latinogallicum > trabeatus

  • 17 rapio

    răpĭo, pŭi, ptum, 3 (old perf. subj. rapsit, Cic. Leg. 2, 9, 22; part. perf. fem. ex raptabus, Gell. ap. Charis. p. 39 P.), v. a. [root harp; Gr. harpê, a bird of prey, harpagê, harpazô; Lat. rapidus, rapax, rapina, etc.; cf. Sanscr. lup-, lumpāmi, rumpo; Gr. lupê], to seize and carry off, to snatch, tear, drag, draw, or hurry away, = violenter sive celeriter capio (freq. and class.; in Cæs. not at all, and in Cic. mostly in the trop. signif.; cf.: ago, fero, traho, capio, sumo).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., Plaut. Rud. 3, 6, 15; 30; 31:

    quo rapitis me? quo fertis me?

    id. Men. 5, 7, 10; cf. Verg. A. 6, 845; Ov. M. 9, 121:

    quo me cunque rapit tempestas?

    Hor. Ep. 1, 1, 15; cf. id. C. 3, 25, 1:

    sumasne pudenter an rapias,

    snatch, id. Ep. 1, 17, 45; cf. id. S. 1, 5, 76:

    hostes vivos rapere soleo ex acie: ex hoc nomen mihi est (sc. Harpax),

    Plaut. Ps. 2, 2, 60:

    te ex lustris uxor,

    id. As. 5, 2, 84:

    volucri spe et cogitatione rapi a domo,

    Cic. Rep. 2, 4, 7:

    ab aede rapuit funale,

    Ov. M. 12, 247:

    torrem ab aris,

    id. ib. 12, 271:

    deque sinu matris ridentem... Learchum... rapit,

    id. ib. 4, 516 (for which, simply sinu, id. ib. 13, 450):

    hastam, de vulnere,

    id. ib. 5, 137:

    telum,

    Verg. A. 10, 486:

    repagula de posti,

    Ov. M. 5, 120:

    (frondes) altā rapit arbore ventus,

    id. ib. 3, 730:

    vi atque ingratis... rapiam te domum,

    Plaut. Mil. 2, 5, 40:

    aliquem sublimem domum,

    id. As. 5, 2, 18; cf.:

    sublimem,

    id. Mil. 5, 1; id. Men. 5, 7, 6; Ter. And. 5, 2, 20:

    commeatum in naves rapiunt,

    Liv. 41, 3:

    aliquem in jus,

    Plaut. Rud. 3, 6, 21; so,

    in jus,

    id. Poen. 5, 5, 56; Hor. S. 1, 9, 77; 2, 3, 72; cf.:

    in jus ad regem,

    Liv. 1, 26:

    in carcerem,

    Suet. Tib. 11; 61:

    aliquem ad cornuficem,

    Plaut. Poen. 1, 2, 156; id. Bacch. 4, 4, 37:

    ad praetorem,

    id. Aul. 4, 10, 30:

    ad supplicium ob facinus,

    Cic. de Or. 2, 59, 238:

    ad mortem,

    id. Verr. 2, 5, 52, § 138; id. Cat. 1, 10, 27:

    ad tortorem,

    id. Tusc. 5, 5, 13:

    ad poenam,

    Suet. Claud. 10; 37; id. Vit. 14:

    ad consulem,

    Liv. 10, 20:

    matres, virgines, pueros ad stuprum,

    id. 26, 13:

    teneram virginem ad virum,

    Cat. 61, 3 (cf.:

    rapi simulatur virgo ex gremio matris, aut, si ea non est, ex proximā necessitudine, cum ad virum traditur, quod videlicet ea res feliciter Romulo cessit,

    Fest. p. 289 Müll.):

    illum (sc. lembum) in praeceps prono rapit alveus amni,

    Verg. G. 1, 203:

    nec variis obsita frondibus Sub divum rapiam,

    drag into open day, Hor. C. 1, 18, 13. — Poet.:

    Nasonis carmina rapti,

    i. e. torn from his home, borne far away, Ov. P. 4, 16, 1; cf. id. H. 13, 9; Stat. S. 3, 5, 6. —
    B.
    With the idea of swiftness predominating:

    Turnus rapit Totam aciem in Teucros,

    Verg. A. 10, 308:

    rapit agmina ductor,

    Luc. 1, 228:

    agmina cursu,

    Sil. 7, 116:

    legiones,

    Plin. Pan. 14:

    curru rapi,

    Sil. 1, 134:

    quattuor hinc rapimur raedis,

    Hor. S. 1, 5, 86:

    Notus rapit biremes,

    Sil. 17, 276:

    carinas venti rapuere,

    Luc. 3, 46:

    rapit per aequora navem,

    hurries it away, Verg. A. 10, 660; cf.:

    ventis per aequora,

    Ov. M. 14, 470:

    missos currus,

    Hor. S. 1, 1, 114:

    pedes quo te rapiunt,

    id. C. 3, 11, 49:

    arma rapiat juventus,

    snatch up, Verg. A. 7, 340; so,

    arma,

    Ov. M. 2, 603:

    arma manu,

    Verg. A. 8, 220:

    bipennem dextrā,

    id. ib. 11, 651:

    cingula,

    id. ib. 9, 364.—
    2.
    With reflex. pron., to hasten, hurry, tear one ' s self, etc.:

    ocius hinc te Ni rapis,

    Hor. S. 2, 7, 118; cf. Ov. Am. 3, 5, 29:

    se ad caedem optimi cujusque,

    Cic. Phil. 13, 8, 18.—
    C.
    In partic.
    1.
    To carry off by force; to seize, rob, ravish; to plunder, ravage, lay waste, take by assault, carry by force, etc. (very freq.; cf.

    praedor),

    Plaut. Men. 1, 3, 11:

    erat ei vivendum latronum ritu, ut tantum haberet, quantum rapere potuisset,

    Cic. Phil. 2, 25, 62:

    tamquam pilam rapiunt inter se rei publicae statum tyranm ab regibus,

    id. Rep. 1, 44, 68:

    virgines rapi jussit... quae raptae erant, etc.,

    id. ib. 2, 7, 12; 2, 8, 14; so,

    virgines,

    to carry off, abduct, Sall. C. 51, 9; Liv. 1, 9; Quint. 7, 7, 3; 9, 2, 70; Hor. C. 2, 4, 8; Ov. M. 12, 225; id. A. A. 1, 680:

    raptus a dis Ganymedes,

    Cic. Tusc. 1, 26, 65:

    ab Idā,

    Hor. C. 3, 20, 16:

    omne sacrum rapiente dextrā,

    id. ib. 3, 3, 52:

    alii rapiunt incensa feruntque Pergama,

    pillage and plunder, Verg. A. 2, 374 (the Homeric agousi kai pherousi; for which, in prose, ferre et agere; v. ago); cf.:

    rapturus moenia Romae,

    Luc. 3, 99:

    Theumeson,

    to seize by force, Stat. Th. 4, 370:

    Armeniam,

    to plunder, lay waste, Tac. A. 13, 6:

    Karthaginem,

    Sil. 15, 401:

    urbem,

    Stat. Th. 7, 599:

    raptas ad litora vertere praedas,

    Verg. A. 1, 528.— Absol.:

    rapio propalam,

    Plaut. Ep. 1, 1, 10:

    ut Spartae, rapere ubi pueri et clepere discunt,

    Cic. Rep. 4, 5, 11 (Non. 20, 14):

    agunt, rapiunt, tenent,

    id. Rep. 3, 33, 45 Mos.; cf.

    along with trahere,

    Sall. C. 11, 4; id. J. 41, 5;

    with congerere, auferre,

    Mart. 8, 44, 9.— With the idea of rapidity predominating: castra urbesque primo impetu rapere, to conquer rapidly (= raptim capere), Liv. 6, 23, 5 Drak.; so,

    castra,

    Flor. 3, 20, 4; 4, 12, 34:

    Bithyniam,

    id. 3, 5, 6:

    Hispaniam,

    id. 2, 17, 6:

    arces,

    Luc. 6, 14.— Part. perf. subst.
    (α).
    rapta, ae, f., the ravished one, the seduced:

    gratus raptae raptor fuit,

    Ov. A. A. 1, 680; id. H. 5, 97; 13, 55; 16, 339; id. F. 4, 607.—
    (β).
    raptum, i, n., the plunder, that which is stolen:

    rapto vivere,

    to live by robbery, Liv. 7, 25 fin.; 22, 39; 28, 24: Quint. 3, 7, 24; Sen. Ep. 70 fin.; Curt. 3, 10 fin.; Just. 41, 4, 7; Verg. A. 7, 749; Ov. M. 11, 291; id. Tr. 5, 10, 16;

    for which: ex rapto vivere,

    id. M. 1, 144; so,

    rapto gaudere,

    Liv. 29, 6, 3 Drak.:

    rapto potiri,

    Verg. A. 4, 217:

    rapto uti,

    Vell. 2, 73, 3:

    sine rapto vivere,

    id. 2, 32 fin.
    2.
    To cut off, mutilate ( poet.):

    caput,

    Sil. 15, 807:

    ora gladio,

    id. 7, 704:

    rapuit non dente ferarum,

    Luc. 10, 517.—
    3.
    To carry off suddenly or prematurely by death, to snatch away ( poet. and in post-Aug. prose):

    improvisa leti Vis rapuit rapietque gentes,

    Hor. C. 2, 13, 20; so id. ib. 2, 17, 5; 4, 2, 21; id. Ep. 1, 14, 7; Verg. A. 6, 428; Ov. P. 4, 11, 5; Stat. S. 2, 1, 208; 5, 3, 16; Plin. 7, 8, 6, § 46; Suet. Calig. 7; Just. 2, 2, 13 (but Liv. 3, 50, 8: fato erepta, v. Drak.)— Absol.:

    et labor et durae rapit inclementia mortis,

    i. e. hurries on, Verg. G. 3, 68:

    RAPTA EST = obiit,

    Inscr. Orell. 4475.
    II.
    Transf. ( poet.), of any action or motion which resembles seizing, snatching, etc.:

    flammanm,

    to catch quickly, Verg. A. 1, 176; Ov. M. 3, 374; cf.:

    incendia,

    id. ib. 15, 350: nigrum colorem, to take or assume quickly, id. ib. 7, 289; cf.:

    vim monstri,

    id. ib. 4, 744;

    and v. III.: Halesus Turno feroces Mille rapit populos,

    leads hastily on, Verg. A. 7, 725; cf. id. ib. 10, 178: rapiuntque ruuntque; Litora deseruere, take hold, seize in haste (the cables, etc.), id. ib. 4, 581; cf.:

    scalas, Auct. B. Alex. 20, 4.—Of the gliding movement of a serpent nec rapit immensos orbes per humum,

    sweeps along, Verg. G. 2, 153:

    pars densa ferarum Tecta rapit,

    i. e. range quickly through, Verg. A. 6, 8 Heyne; cf.:

    acrior et campum sonipes rapit,

    Stat. Th. 5, 3.
    III.
    Trop.
    A.
    In gen., to snatch, force, or hurry away:

    fertur quasi torrens oratio, quamvis multa cujusquemodi rapiat,

    Cic. Fin. 2, 1, 3:

    ipsae res verba rapiunt,

    carry along with them, id. ib. 3, 5, 19: aspice me quanto rapiat Fortuna periclo, carries away (the figure taken from a storm at sea), Prop. 1, 15, 3:

    aliquem in deteriorem viam,

    Plaut. Trin. 3, 2, 54; cf.:

    (comoediam) in pejorem partem,

    i. e. to put a bad construction upon, to misconstrue, misrepresent, Ter. Ad. prol. 3: consilium meum in contrariam partem, Pollio ap. Cic. Fam. 10, 33, 2:

    aliquem in invidiam,

    Cic. Agr. 3, 2, 7:

    opinionibus vulgi rapimur in errorem,

    id. Leg. 2, 17, 43:

    si quis in adversum rapiat casusve deusve,

    Verg. A. 9, 211; Cic. Tusc. 5, 5, 13:

    cum aliqua his ampla et honesta res objecta est, totos ad se convertit et rapit,

    seizes upon, appropriates, id. Off. 2, 10, 37; cf.:

    commoda ad se,

    id. ib. 3, 5, 22:

    victoriae gloriam in se,

    Liv. 33, 11 fin.:

    almum Quae rapit hora diem,

    snatches away, Hor. C. 4, 7, 8; cf.:

    simul tecum solatia rapta,

    Verg. E. 9, 18:

    impetus rapit huc, rapit illuc,

    Stat. Th. 12, 794.—
    B.
    In partic.
    1.
    To carry along or away with passion, to transport, ravish, captivate; and with a designation of the limit, to carry or hurry away, to attract strongly to any thing (usually in a bad sense):

    impetu raptus,

    Quint. 7, 2, 44:

    judicem rapere,

    id. 6, 2, 3; cf. id. 10, 1, 110; 12, 10, 61:

    praedae ac rapinarum cupiditas caeca te rapiebat,

    Cic. Pis. 24, 57:

    amentiā rapi,

    id. Fam. 16, 12, 2:

    furorne caecus, an rapit vis acrior, An culpa?

    Hor. Epod. 7, 13; cf.:

    in medias res auditorem,

    id. A. P. 149:

    utraque forma rapit,

    Prop. 2, 25 (3, 20), 44:

    quem (sc. leonem) cruenta Per medias rapit ira caedes,

    Hor. C. 3, 2, 12:

    rapit omnes ira,

    Sil. 14, 299: hormê, quae hominem huc et illuc rapit, Cic. Off. 1, 28 fin.; cf. Verg. A. 4, 286; 8, 21:

    ad quas (res) plerique inflammati aviditate rapiuntur,

    Cic. Off. 2, 11, 38:

    animus cupidine caecus ad inceptum scelus rapiebat,

    Sall. J. 25, 7:

    ea (cupiditas) ad oppugnandam Capuam rapit,

    Liv. 7, 30 et saep.—In a good sense:

    qui ad divinarum rerum cognitionem curā omni studioque rapiantur,

    Cic. Div. 1, 49, 111:

    rapi ad opes augendas generis humani,

    id. Rep. 1, 2, 3. — Poet., with inf. (for ad aliquid):

    (mundus) rapit aetherios per carmina pandere census,

    Manil. 1, 12.—
    2.
    To seize by violence, to snatch, steal ( poet.): Hippodameam raptis nactu'st nuptiis, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 12, 26 (Trag. v. 398 Vahl.):

    oscula,

    Hor. C. 2, 12, 28; Tib. 1, 4, 53; 55; [p. 1524] 1, 8, 58; cf.:

    Venerem incertam,

    Hor. S. 1, 3, 109; cf.:

    sed rapiat sitiens Venerem,

    but may eagerly seize upon, Verg. G. 3, 137:

    illicitas voluptates,

    Tac. H. 3, 41:

    spem adoptionis acrius in dies,

    id. ib. 1, 13 fin.:

    quo facinore dominationem raptum ierit expediam,

    id. A. 4, 1; cf. id. H. 2, 6.—
    3.
    With the idea of rapidity or haste predominating, to snatch, seize, or lay hold of quickly, to hasten, precipitate ( poet.; in prose only since the Aug. per.): vive, Ulixes, dum licet: Oculis postremum lumen radiatum rape: non dixit cape, non pete; haberet enim moram sperantis diutius sese victurum;

    sed rape,

    Cic. de Or. 3, 40, 162 (from an old poet.):

    rapiamus, amici, Occasionem de die,

    Hor. Epod. 13, 3; so,

    occasionem,

    Juv. 15, 39:

    viam,

    to hasten, Ov. H. 19, 74 Loers; cf.

    iter,

    Sil. 12, 471:

    gressus,

    Luc. 3, 116:

    cursus,

    id. 5, 403:

    letum,

    id. 4, 345:

    bellum,

    to wage suddenly, id. 5, 403:

    nefas,

    to hasten, precipitate, id. 10, 428:

    ut limis rapias, quid prima secundo Cera velit versu,

    may hastily note, Hor. S. 2, 5, 53 al. —In prose:

    raptae prope inter arma nuptiae,

    Liv. 30, 14, 2 Drak.:

    repente impetu facto transitum rapuit,

    Front. Strat. 1, 4, 8:

    inter rapienda momenta periculorum communium,

    Amm. 18, 7, 7 et saep.—
    4.
    In late Lat., to strive for in purchasing:

    exemplaria litterarum certatim,

    Hier. Ep. 57, 2:

    librum totā certatim urbe,

    Sulp. Sev. Dial. 1, 23.

    Lewis & Short latin dictionary > rapio

  • 18 rapta

    răpĭo, pŭi, ptum, 3 (old perf. subj. rapsit, Cic. Leg. 2, 9, 22; part. perf. fem. ex raptabus, Gell. ap. Charis. p. 39 P.), v. a. [root harp; Gr. harpê, a bird of prey, harpagê, harpazô; Lat. rapidus, rapax, rapina, etc.; cf. Sanscr. lup-, lumpāmi, rumpo; Gr. lupê], to seize and carry off, to snatch, tear, drag, draw, or hurry away, = violenter sive celeriter capio (freq. and class.; in Cæs. not at all, and in Cic. mostly in the trop. signif.; cf.: ago, fero, traho, capio, sumo).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., Plaut. Rud. 3, 6, 15; 30; 31:

    quo rapitis me? quo fertis me?

    id. Men. 5, 7, 10; cf. Verg. A. 6, 845; Ov. M. 9, 121:

    quo me cunque rapit tempestas?

    Hor. Ep. 1, 1, 15; cf. id. C. 3, 25, 1:

    sumasne pudenter an rapias,

    snatch, id. Ep. 1, 17, 45; cf. id. S. 1, 5, 76:

    hostes vivos rapere soleo ex acie: ex hoc nomen mihi est (sc. Harpax),

    Plaut. Ps. 2, 2, 60:

    te ex lustris uxor,

    id. As. 5, 2, 84:

    volucri spe et cogitatione rapi a domo,

    Cic. Rep. 2, 4, 7:

    ab aede rapuit funale,

    Ov. M. 12, 247:

    torrem ab aris,

    id. ib. 12, 271:

    deque sinu matris ridentem... Learchum... rapit,

    id. ib. 4, 516 (for which, simply sinu, id. ib. 13, 450):

    hastam, de vulnere,

    id. ib. 5, 137:

    telum,

    Verg. A. 10, 486:

    repagula de posti,

    Ov. M. 5, 120:

    (frondes) altā rapit arbore ventus,

    id. ib. 3, 730:

    vi atque ingratis... rapiam te domum,

    Plaut. Mil. 2, 5, 40:

    aliquem sublimem domum,

    id. As. 5, 2, 18; cf.:

    sublimem,

    id. Mil. 5, 1; id. Men. 5, 7, 6; Ter. And. 5, 2, 20:

    commeatum in naves rapiunt,

    Liv. 41, 3:

    aliquem in jus,

    Plaut. Rud. 3, 6, 21; so,

    in jus,

    id. Poen. 5, 5, 56; Hor. S. 1, 9, 77; 2, 3, 72; cf.:

    in jus ad regem,

    Liv. 1, 26:

    in carcerem,

    Suet. Tib. 11; 61:

    aliquem ad cornuficem,

    Plaut. Poen. 1, 2, 156; id. Bacch. 4, 4, 37:

    ad praetorem,

    id. Aul. 4, 10, 30:

    ad supplicium ob facinus,

    Cic. de Or. 2, 59, 238:

    ad mortem,

    id. Verr. 2, 5, 52, § 138; id. Cat. 1, 10, 27:

    ad tortorem,

    id. Tusc. 5, 5, 13:

    ad poenam,

    Suet. Claud. 10; 37; id. Vit. 14:

    ad consulem,

    Liv. 10, 20:

    matres, virgines, pueros ad stuprum,

    id. 26, 13:

    teneram virginem ad virum,

    Cat. 61, 3 (cf.:

    rapi simulatur virgo ex gremio matris, aut, si ea non est, ex proximā necessitudine, cum ad virum traditur, quod videlicet ea res feliciter Romulo cessit,

    Fest. p. 289 Müll.):

    illum (sc. lembum) in praeceps prono rapit alveus amni,

    Verg. G. 1, 203:

    nec variis obsita frondibus Sub divum rapiam,

    drag into open day, Hor. C. 1, 18, 13. — Poet.:

    Nasonis carmina rapti,

    i. e. torn from his home, borne far away, Ov. P. 4, 16, 1; cf. id. H. 13, 9; Stat. S. 3, 5, 6. —
    B.
    With the idea of swiftness predominating:

    Turnus rapit Totam aciem in Teucros,

    Verg. A. 10, 308:

    rapit agmina ductor,

    Luc. 1, 228:

    agmina cursu,

    Sil. 7, 116:

    legiones,

    Plin. Pan. 14:

    curru rapi,

    Sil. 1, 134:

    quattuor hinc rapimur raedis,

    Hor. S. 1, 5, 86:

    Notus rapit biremes,

    Sil. 17, 276:

    carinas venti rapuere,

    Luc. 3, 46:

    rapit per aequora navem,

    hurries it away, Verg. A. 10, 660; cf.:

    ventis per aequora,

    Ov. M. 14, 470:

    missos currus,

    Hor. S. 1, 1, 114:

    pedes quo te rapiunt,

    id. C. 3, 11, 49:

    arma rapiat juventus,

    snatch up, Verg. A. 7, 340; so,

    arma,

    Ov. M. 2, 603:

    arma manu,

    Verg. A. 8, 220:

    bipennem dextrā,

    id. ib. 11, 651:

    cingula,

    id. ib. 9, 364.—
    2.
    With reflex. pron., to hasten, hurry, tear one ' s self, etc.:

    ocius hinc te Ni rapis,

    Hor. S. 2, 7, 118; cf. Ov. Am. 3, 5, 29:

    se ad caedem optimi cujusque,

    Cic. Phil. 13, 8, 18.—
    C.
    In partic.
    1.
    To carry off by force; to seize, rob, ravish; to plunder, ravage, lay waste, take by assault, carry by force, etc. (very freq.; cf.

    praedor),

    Plaut. Men. 1, 3, 11:

    erat ei vivendum latronum ritu, ut tantum haberet, quantum rapere potuisset,

    Cic. Phil. 2, 25, 62:

    tamquam pilam rapiunt inter se rei publicae statum tyranm ab regibus,

    id. Rep. 1, 44, 68:

    virgines rapi jussit... quae raptae erant, etc.,

    id. ib. 2, 7, 12; 2, 8, 14; so,

    virgines,

    to carry off, abduct, Sall. C. 51, 9; Liv. 1, 9; Quint. 7, 7, 3; 9, 2, 70; Hor. C. 2, 4, 8; Ov. M. 12, 225; id. A. A. 1, 680:

    raptus a dis Ganymedes,

    Cic. Tusc. 1, 26, 65:

    ab Idā,

    Hor. C. 3, 20, 16:

    omne sacrum rapiente dextrā,

    id. ib. 3, 3, 52:

    alii rapiunt incensa feruntque Pergama,

    pillage and plunder, Verg. A. 2, 374 (the Homeric agousi kai pherousi; for which, in prose, ferre et agere; v. ago); cf.:

    rapturus moenia Romae,

    Luc. 3, 99:

    Theumeson,

    to seize by force, Stat. Th. 4, 370:

    Armeniam,

    to plunder, lay waste, Tac. A. 13, 6:

    Karthaginem,

    Sil. 15, 401:

    urbem,

    Stat. Th. 7, 599:

    raptas ad litora vertere praedas,

    Verg. A. 1, 528.— Absol.:

    rapio propalam,

    Plaut. Ep. 1, 1, 10:

    ut Spartae, rapere ubi pueri et clepere discunt,

    Cic. Rep. 4, 5, 11 (Non. 20, 14):

    agunt, rapiunt, tenent,

    id. Rep. 3, 33, 45 Mos.; cf.

    along with trahere,

    Sall. C. 11, 4; id. J. 41, 5;

    with congerere, auferre,

    Mart. 8, 44, 9.— With the idea of rapidity predominating: castra urbesque primo impetu rapere, to conquer rapidly (= raptim capere), Liv. 6, 23, 5 Drak.; so,

    castra,

    Flor. 3, 20, 4; 4, 12, 34:

    Bithyniam,

    id. 3, 5, 6:

    Hispaniam,

    id. 2, 17, 6:

    arces,

    Luc. 6, 14.— Part. perf. subst.
    (α).
    rapta, ae, f., the ravished one, the seduced:

    gratus raptae raptor fuit,

    Ov. A. A. 1, 680; id. H. 5, 97; 13, 55; 16, 339; id. F. 4, 607.—
    (β).
    raptum, i, n., the plunder, that which is stolen:

    rapto vivere,

    to live by robbery, Liv. 7, 25 fin.; 22, 39; 28, 24: Quint. 3, 7, 24; Sen. Ep. 70 fin.; Curt. 3, 10 fin.; Just. 41, 4, 7; Verg. A. 7, 749; Ov. M. 11, 291; id. Tr. 5, 10, 16;

    for which: ex rapto vivere,

    id. M. 1, 144; so,

    rapto gaudere,

    Liv. 29, 6, 3 Drak.:

    rapto potiri,

    Verg. A. 4, 217:

    rapto uti,

    Vell. 2, 73, 3:

    sine rapto vivere,

    id. 2, 32 fin.
    2.
    To cut off, mutilate ( poet.):

    caput,

    Sil. 15, 807:

    ora gladio,

    id. 7, 704:

    rapuit non dente ferarum,

    Luc. 10, 517.—
    3.
    To carry off suddenly or prematurely by death, to snatch away ( poet. and in post-Aug. prose):

    improvisa leti Vis rapuit rapietque gentes,

    Hor. C. 2, 13, 20; so id. ib. 2, 17, 5; 4, 2, 21; id. Ep. 1, 14, 7; Verg. A. 6, 428; Ov. P. 4, 11, 5; Stat. S. 2, 1, 208; 5, 3, 16; Plin. 7, 8, 6, § 46; Suet. Calig. 7; Just. 2, 2, 13 (but Liv. 3, 50, 8: fato erepta, v. Drak.)— Absol.:

    et labor et durae rapit inclementia mortis,

    i. e. hurries on, Verg. G. 3, 68:

    RAPTA EST = obiit,

    Inscr. Orell. 4475.
    II.
    Transf. ( poet.), of any action or motion which resembles seizing, snatching, etc.:

    flammanm,

    to catch quickly, Verg. A. 1, 176; Ov. M. 3, 374; cf.:

    incendia,

    id. ib. 15, 350: nigrum colorem, to take or assume quickly, id. ib. 7, 289; cf.:

    vim monstri,

    id. ib. 4, 744;

    and v. III.: Halesus Turno feroces Mille rapit populos,

    leads hastily on, Verg. A. 7, 725; cf. id. ib. 10, 178: rapiuntque ruuntque; Litora deseruere, take hold, seize in haste (the cables, etc.), id. ib. 4, 581; cf.:

    scalas, Auct. B. Alex. 20, 4.—Of the gliding movement of a serpent nec rapit immensos orbes per humum,

    sweeps along, Verg. G. 2, 153:

    pars densa ferarum Tecta rapit,

    i. e. range quickly through, Verg. A. 6, 8 Heyne; cf.:

    acrior et campum sonipes rapit,

    Stat. Th. 5, 3.
    III.
    Trop.
    A.
    In gen., to snatch, force, or hurry away:

    fertur quasi torrens oratio, quamvis multa cujusquemodi rapiat,

    Cic. Fin. 2, 1, 3:

    ipsae res verba rapiunt,

    carry along with them, id. ib. 3, 5, 19: aspice me quanto rapiat Fortuna periclo, carries away (the figure taken from a storm at sea), Prop. 1, 15, 3:

    aliquem in deteriorem viam,

    Plaut. Trin. 3, 2, 54; cf.:

    (comoediam) in pejorem partem,

    i. e. to put a bad construction upon, to misconstrue, misrepresent, Ter. Ad. prol. 3: consilium meum in contrariam partem, Pollio ap. Cic. Fam. 10, 33, 2:

    aliquem in invidiam,

    Cic. Agr. 3, 2, 7:

    opinionibus vulgi rapimur in errorem,

    id. Leg. 2, 17, 43:

    si quis in adversum rapiat casusve deusve,

    Verg. A. 9, 211; Cic. Tusc. 5, 5, 13:

    cum aliqua his ampla et honesta res objecta est, totos ad se convertit et rapit,

    seizes upon, appropriates, id. Off. 2, 10, 37; cf.:

    commoda ad se,

    id. ib. 3, 5, 22:

    victoriae gloriam in se,

    Liv. 33, 11 fin.:

    almum Quae rapit hora diem,

    snatches away, Hor. C. 4, 7, 8; cf.:

    simul tecum solatia rapta,

    Verg. E. 9, 18:

    impetus rapit huc, rapit illuc,

    Stat. Th. 12, 794.—
    B.
    In partic.
    1.
    To carry along or away with passion, to transport, ravish, captivate; and with a designation of the limit, to carry or hurry away, to attract strongly to any thing (usually in a bad sense):

    impetu raptus,

    Quint. 7, 2, 44:

    judicem rapere,

    id. 6, 2, 3; cf. id. 10, 1, 110; 12, 10, 61:

    praedae ac rapinarum cupiditas caeca te rapiebat,

    Cic. Pis. 24, 57:

    amentiā rapi,

    id. Fam. 16, 12, 2:

    furorne caecus, an rapit vis acrior, An culpa?

    Hor. Epod. 7, 13; cf.:

    in medias res auditorem,

    id. A. P. 149:

    utraque forma rapit,

    Prop. 2, 25 (3, 20), 44:

    quem (sc. leonem) cruenta Per medias rapit ira caedes,

    Hor. C. 3, 2, 12:

    rapit omnes ira,

    Sil. 14, 299: hormê, quae hominem huc et illuc rapit, Cic. Off. 1, 28 fin.; cf. Verg. A. 4, 286; 8, 21:

    ad quas (res) plerique inflammati aviditate rapiuntur,

    Cic. Off. 2, 11, 38:

    animus cupidine caecus ad inceptum scelus rapiebat,

    Sall. J. 25, 7:

    ea (cupiditas) ad oppugnandam Capuam rapit,

    Liv. 7, 30 et saep.—In a good sense:

    qui ad divinarum rerum cognitionem curā omni studioque rapiantur,

    Cic. Div. 1, 49, 111:

    rapi ad opes augendas generis humani,

    id. Rep. 1, 2, 3. — Poet., with inf. (for ad aliquid):

    (mundus) rapit aetherios per carmina pandere census,

    Manil. 1, 12.—
    2.
    To seize by violence, to snatch, steal ( poet.): Hippodameam raptis nactu'st nuptiis, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 12, 26 (Trag. v. 398 Vahl.):

    oscula,

    Hor. C. 2, 12, 28; Tib. 1, 4, 53; 55; [p. 1524] 1, 8, 58; cf.:

    Venerem incertam,

    Hor. S. 1, 3, 109; cf.:

    sed rapiat sitiens Venerem,

    but may eagerly seize upon, Verg. G. 3, 137:

    illicitas voluptates,

    Tac. H. 3, 41:

    spem adoptionis acrius in dies,

    id. ib. 1, 13 fin.:

    quo facinore dominationem raptum ierit expediam,

    id. A. 4, 1; cf. id. H. 2, 6.—
    3.
    With the idea of rapidity or haste predominating, to snatch, seize, or lay hold of quickly, to hasten, precipitate ( poet.; in prose only since the Aug. per.): vive, Ulixes, dum licet: Oculis postremum lumen radiatum rape: non dixit cape, non pete; haberet enim moram sperantis diutius sese victurum;

    sed rape,

    Cic. de Or. 3, 40, 162 (from an old poet.):

    rapiamus, amici, Occasionem de die,

    Hor. Epod. 13, 3; so,

    occasionem,

    Juv. 15, 39:

    viam,

    to hasten, Ov. H. 19, 74 Loers; cf.

    iter,

    Sil. 12, 471:

    gressus,

    Luc. 3, 116:

    cursus,

    id. 5, 403:

    letum,

    id. 4, 345:

    bellum,

    to wage suddenly, id. 5, 403:

    nefas,

    to hasten, precipitate, id. 10, 428:

    ut limis rapias, quid prima secundo Cera velit versu,

    may hastily note, Hor. S. 2, 5, 53 al. —In prose:

    raptae prope inter arma nuptiae,

    Liv. 30, 14, 2 Drak.:

    repente impetu facto transitum rapuit,

    Front. Strat. 1, 4, 8:

    inter rapienda momenta periculorum communium,

    Amm. 18, 7, 7 et saep.—
    4.
    In late Lat., to strive for in purchasing:

    exemplaria litterarum certatim,

    Hier. Ep. 57, 2:

    librum totā certatim urbe,

    Sulp. Sev. Dial. 1, 23.

    Lewis & Short latin dictionary > rapta

  • 19 coeo

    co-ēo, iī (редко īvī), ītum, īre
    1) сходиться, собираться (cum aliquo C etc.; inter se V; in aliquem locum T)
    2) о противниках сходиться, сближаться ( jam agmina coibant QC)
    vix memini nobis verba coisse decem Prp — насколько помню, мы вряд ли обменялись и десятью словами
    4)
    а) уплотняться ( labra coēunt Q); густеть, застывать ( bitumen coit PM); свёртываться (lac coit Vr, CC); замерзать ( pontus coit O); смыкаться ( palpebrae coēunt CC)
    cornua quum lunae pleno semel orbe coīssent O — с тех нор, как рога луны один раз сомкнулись, образуя полнолуние, т. е. месяц тому назад
    б) сжиматься, скрючиваться или срастаться ( digiti coēunt O)
    5) присоединяться (к чьему-либо мнению), соглашаться, вступать в соглашение ( cum aliquo de re aliquā Nep)
    6) вступать в половую связь, совершать половой акт (cum aliquo QC; cum aliena uxore Q; alieno servo G); спариваться ( pecus coit O)
    7) сочетаться (virtus et summa potentia non coēunt Lcn)
    c. societatem C (foedus V) cum aliquo — заключать союз (договор) с кем-л.

    Латинско-русский словарь > coeo

  • 20 conspectus

    I cōnspectus, ūs m. [ conspicio II ]
    1) взор, вид
    conspectum alicujus habere Col — видеть кого-л.
    esse in conspectu alicujus L, C etc. — быть на виду (пред глазами) у кого-л.
    in conspectum alicujus venire или se dare C etc. — предстать перед кем-л.
    amittere aliquem e conspectu Ter — потерять кого-л. из виду
    in conspectu alicujus L, Cs etc. — на глазах у (в присутствии) кого-л.
    procul esse a conspectu alicujus C — быть вне чьего-л. поля зрения
    2) наружность (jucundus C; venerabilis QC)
    3) обозрение, обзор, очерк ( aetatum antiquissimarum item virorum illustrium AG)
    II 1. cōnspectus, a, um
    part. pf. к conspicio
    2. adj.
    1) видный, видимый, заметный ( alicui)
    agmina inter se conspecta L — отряды, находящиеся друг у друга на виду
    2) бросающийся в глаза, замечательный, удивительный ( juventus O)
    heros c. in auro et ostro V — герой, блистающий золотом и пурпуром

    Латинско-русский словарь > conspectus

См. также в других словарях:

  • Пейеровы бляшки — (Agmina s. insulae Peyeri) поверхностные скопления отдельных мешкообразных железок в задней кишке. От 20 80 таких железок, одна возле другой, образуют островки, большей частью окаймленные приподнятым краем слизистой оболочки. Поражаются при… …   Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона

  • Codex Las Huelgas — Codex de Las Huelgas. El Codex Musical de Las Huelgas (Burgos, Monasterio de Las Huelgas, Codex IX) o simplemente el Codex Las Huelgas (Hu) es un manuscrito medieval copiado a comienzos del siglo XIV en el monasterio cisterciense de monjas de… …   Wikipedia Español

  • Fuentes musicales medievales de España — Saltar a navegación, búsqueda Fuentes de canto mozárabe o hispánico Artículo principal: Canto mozárabe Fuentes Fuentes de canto gregoriano Fuentes de monodia lírica latina Ávila, Cat …   Wikipedia Español

  • Anexo:Fuentes musicales de la Edad Media de España — Fuentes de canto mozárabe o hispánico Artículo principal: Canto mozárabe Fuentes Fuentes de canto gregoriano Fuentes de monodia lírica latina Ávila, Catedral, Sala de Cantorales, Vitr. 4ª Barcelona, Archivo de …   Wikipedia Español

  • MOERA — Danicae originis vox, vulgo Moer: qua abhis oriundi Norfolcienses in Anglia, qui Comitatus, cum aliis aliquot, Alvaredi munere, in Danorum transiit ditionem, A. C. 876 claras Virgines, ut Arctoae gentes aliae etiamnum, appellant. Inde, quae… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • PUGNANDI mos vetus — indigitatur Statio, Thebaid. l. 8. v. 572. Arma refert sociis et in agmina fida, peractâ Caede, redit Nempe Heroes ante agmina sua procurrentes olim pugnabant, et partis spoliis aut caede peractâ redibant ad turmas suas, uti ex Homero videre est …   Hofmann J. Lexicon universale

  • tournoy — Tournoy, m. acut. Est un combat courtois et de plaisir que deux ou plusieurs bandes d hommes en armes soit à pied soit à cheval, mespartis en tenans et assaillans font en camp clos de lisses et barrieres, soubs certaines specifications des venuës …   Thresor de la langue françoyse

  • Carmina Burana — (pronounced|ˈkarmɪna buˈraːna), also known as the Burana Codex, is a manuscript collection, found in 1803 in the Bavarian monastery of Benediktbeuern, and now housed in the Bayerische Staatsbibliothek in Munich. The 119 leaves of the original… …   Wikipedia

  • Lord Strathcona Medal — The Lord Strathcona Medal, is the highest award, which can be bestowed upon a cadet in recognition of exemplary performance in physical and military training. *Lord Strathcona s objectives in establishing his endowment were to: ** encourage the… …   Wikipedia

  • Exoletus — is a Latin term, the perfect passive participle of the verb exolescere , which means to wear out with age. In ancient Rome the word referred to a certain class of homosexual men or male prostitutes, although its precise meaning is unclear to… …   Wikipedia

  • Die Fahne hoch — Das Horst Wessel Lied ist ein politisches Lied, das zunächst (seit etwa 1929) ein Kampflied der SA war und etwas später zur Parteihymne der NSDAP avancierte. Es trägt seinen Namen nach dem SA Mann Horst Wessel, der den Text zu einem nicht… …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»